Healthier Blog

Gen ติดจอ สมองคุณกำลังถูกมือถือทำร้ายอยู่หรือเปล่า?

โทรศัพท์มือถือ หรือ smartphone เป็นหนึ่งในสิ่งอำนวยความสะดวกยอดนิยมที่ได้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตใครหลายคน หรืออาจกลายเป็นปัจจัยที่ 5 ของการใช้ชีวิตในทุกวันนี้ไปแล้ว แต่การที่เรามีความต้องการใช้งานสิ่งใดมากเกินไป ย่อมมักจะมีผลเสียตามมาเสมอ และเป็นที่มาของหลากหลายงานวิจัยที่วิเคราะห์ให้เห็นถึงผลกระทบต่อคนที่เป็น Gen ติดจอ หรือผู้ที่ติดมือถือ เช่น ผู้ที่ใช้มือถือเล่นโซเชียลเกินวันละ 12 ชม. โดย Youtube คือแพลตฟอร์มที่ถูกใช้งานมากที่สุด [7] ซึ่งกลุ่มคน Genติดจอ คือ คำเรียกกลุ่มคนยุคใหม่ที่มีพฤติกรรมผูกพันกับหน้าจอ ไม่ว่าจะเป็น มือถือ แท็บเล็ต คอมพิวเตอร์ หรือโทรทัศน์ โดยใช้อุปกรณ์เหล่านี้ตลอดทั้งวัน ทั้งในเรื่องงาน การเรียน ความบันเทิง หรือแม้แต่การพักผ่อน
กลุ่มนี้ไม่ได้จำกัดแค่เจเนอเรชันใดเจเนอเรชันหนึ่ง แต่รวมถึงคนทุกวัยที่ใช้ชีวิตอยู่กับหน้าจออย่างต่อเนื่อง เช่น

วัยทำงานที่ต้องประชุมออนไลน์ตลอดวัน
นักเรียน/นักศึกษาที่เรียนผ่านหน้าจอ
ผู้สูงอายุที่ติด YouTube หรือดูซีรีส์ทั้งวัน
หรือแม้แต่วัยรุ่นที่สลับจอระหว่าง TikTok, IG, และ Netflix

              กลุ่มคนเหล่านี้จะได้รับผลกระทบจากแสงสีฟ้าที่มาจากหน้าจออุปกรณ์อิเล็คทรอนิคส์ต่างๆ ส่งผลให้เกิดผลเสียต่อดวงตา สมอง และส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย ดังนี้

แสงสีฟ้าทำให้เสี่ยงโรคจอประสาทตาเสื่อม
การที่ Genติดจอ ได้รับแสงสีฟ้าจากหน้าจอโทรศัพท์มือถืออย่างต่อเนื่อง หรือเป็นเวลานานเกินไป มีส่วนทำให้เซลล์ต่าง ๆ ในดวงตาถูกทำลาย เนื่องจากในแสงสีฟ้ามีคลื่นแสงพลังงานสูงเหนี่ยวนำทำให้เกิดการสร้าง Free Radical หรือ อนุมูลอิสระในเซลล์ของจอประสาทตา ทำให้เซลล์ค่อย ๆ เสื่อมลง และเกิดเป็นปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้จอประสาทตาเสื่อมเมื่อมีอายุมากขึ้น ซึ่งอาจทำให้ตาบอดได้ [3]

           แสงสีฟ้าก่อให้เกิดอาการตาล้า
ดวงตาต้องทำงานหนักมากจากการเพ่งมองภาพบนหน้าจอมือถือที่ประกอบขึ้นมาจากพิกเซลเล็ก ๆ ที่สั่นไหวอยู่ตลอดทุกวินาที อีกทั้งคุณสมบัติของแสงสีฟ้าที่มีคลื่นความยาวสั้นที่สุดที่ทำให้การกระจายของแสงสูงกว่าแสงสีอื่น ๆ นั้น ส่งผลให้ระบบการทำงานของดวงตาทำงานลำบาก เกิดปัญหาในการโฟกัสภาพบนจอ ความคมชัดของภาพอาจลดลง หรือเกิดภาพเบลอและทำให้เกิดภาวะดวงตาอ่อนล้าได้ และการเพ่งมองหน้าจอมือถือเป็นเวลานาน ยังก่อให้เกิดผลเสียอื่น ๆ ตามมาอีกด้วย เช่น อาการปวดหัว ปวดไหล่ มีอาการระคายเคืองตา เจ็บตา ตาพร่าหรือเห็นภาพซ้อน ตาไวต่อแสงแดด น้ำตาไหล ตาแห้ง และมองภาพไม่ชัดเจน ฯลฯ [3]

          แสงสีฟ้าทำร้ายสมอง ส่งผลกระทบต่อความจำ สมาธิ เสี่ยงอาการทางระบบประสาท
ถ้าคุณคือ Genติดจอ ที่มีอาการติดมือถือ เช่น มักจะดูหนังดูซีรีส์บน Youtube หรือ Netflix รวดเดียวจบ แบบอดหลับอดนอน, มีการไถฝีดหน้าจอมือถือท่องโลกโซเชียล facebook Instagram TikTok ตลอดเวลา, มีการเล่นเกมออนไลน์ หรือคุณมีช่วงเวลาที่ต้องอยู่กับหน้าจอโทรศัพท์นาน ๆ เช่น การเข้าร่วมการประชุมทาง Zoom นานถึง 3 ชั่วโมง เป็นต้น ซึ่งรู้หรือไม่ว่า การได้รับแสงสีฟ้านั้นมีทั้งประโยชน์และโทษ หากได้รับในปริมาณที่พอดีและช่วงเวลาที่เหมาะสม

  การใช้โทรศัพท์มือถือหรือการได้รับแสงสีฟ้าในเวลากลางวัน มีส่วนทำเกิดความรู้สึกกระตือรือร้น มีส่วนช่วยให้เกิดเรียนรู้ ช่วยในการจดจำและอารมณ์ดีขึ้น
              ในด้านตรงกันข้าม จากข้อมูลพฤติกรรมการใช้โทรศัพท์มือถือของคนไทย ตั้งแต่ต้นปี 2565 ผลสำรวจพบว่า Genติดจอ ใช้เวลากว่า 4 ชั่วโมง 48 นาที ไปกับแอปพลิเคชั่นในโทรศัพท์มือถือ ซึ่งมีหลายคน อาจเล่นโทรศัพท์มือถือตั้งแต่ตื่นนอนไปจนถึงหลับตานอนไปพร้อม ๆ กัน (ข้อมูลรายงาน Digital Stat 2022 ของ We Are Social ที่จะเจาะลึก Data & Insight การได้รับแสงสีฟ้าจากการติดมือถือ)
              ซึ่งในช่วงเวลาก่อนเข้านอน 2-3 ชั่วโมงนั้น เป็นช่วงเวลาที่กลไกในร่างกายหรือระบบการทำงานของร่างกาย ได้แก่สายตา ไต เยื่อหุ้มหัวใจ เริ่มเข้าสู่โหมดพักผ่อน แต่กลับถูกรบกวนจากแสงสีฟ้า ส่งผลให้สมองยังคงตื่นตัว และสั่งการไม่ให้หลั่งสารเมลาโทนินออกมา ทำให้ไม่รู้สึกง่วงแม้ว่าจะอยากนอนแค่ไหน เพราะยังคงถูกกระตุ้นด้วยแสง ซึ่งกลไกการนอนหลับจะเริ่มขึ้นเมื่อคุณปิดหน้าจอโทรศัพท์มือถือ ภายในห้องมืดสนิท เพื่อให้สารเมลาโทนินทำงานได้
             สารเมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนสำคัญที่มีส่วนช่วยควบคุมการนอนหลับ ซึ่งแสงสีฟ้าจากหน้าจอมือถือมีส่วนทำให้ต่อมไพเนียล (Pineal gland) ที่สร้างฮอรโมนเมลาโทนิน (Melatonin) จากสมองลดน้อยลง และส่งผลกระทบทำให้นอนไม่หลับ หรือหลับไม่สนิท และส่งผลกระทบต่อการตื่นที่มีส่วนทำให้ต้องเผชิญกับอาการเหนื่อยล้าในเช้าวันถัดไป อีกทั้งเกิดผลในระยะยาวเมื่อเราต้องนอนดึกบ่อย ๆ ก็จะส่งผลให้คุณภาพการนอนยิ่งแย่ลงเรื่อย ๆ และเมื่อเราต้องอดนอนบ่อย ๆ การตื่นเช้าก็ยิ่งไม่สดชื่น ไม่แจ่มใส อารมณ์หงุดหงิด สมองเบลอ ขี้หลงขี้ลืม เพราะนาฬิกาชีวิตที่ทำงานสัมพันธ์กับ Growth Hormone (ฟื้นฟูร่างกายขณะนอนหลับ), Cortisol Hormone (ฮอร์โมนความเครียด) แปรปรวนไปด้วย และสามารถเชื่อมโยงกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นต่อภาวะซึมเศร้าและปัญหาสุขภาพจิตอื่น ๆ ได้ อีกทั้งยังมีงานวิจัยของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ที่แสงสีฟ้าจะรบกวนฮอร์โมนที่ควบคุมความหิวที่อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคอ้วนได้ โดยทดสอบด้วยการเปรียบเทียบผลกระทบจากการได้รับแสงสีฟ้า กับแสงสีเขียวที่มีคลื่นความยาวในระดับถัดจากแสงสีฟ้าเพียงแถบเดียวเป็นเวลา 6 ชั่วโมงครึ่ง และยังพบว่าฮอร์โมนเมลาโทนีนที่มีหน้าที่ควบคุมนาฬิกาชีวิตนั้น ถูกยับยั้งโดยแสงสีฟ้า และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของนาฬิกาชีวิตในกลุ่มผู้ทดลองเป็นสองเท่าของแสงสีเขียวเลย [1] [2] [3]

              วิธีหลีกเลี่ยงแสงสีฟ้าจากหน้าจอมือถือและการดูแลสุขภาพสมองไปพร้อม ๆ กัน
การหลีกเลี่ยงแสงสีฟ้าจากหน้าจออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์คงเป็นไปได้ยาก ด้วยวิถีการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน แต่อย่างไรก็ตาม การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตัวเองคือสิ่งที่ดีที่สุดที่มีส่วนช่วยปกป้องสมองจากผลกระทบของแสงสีฟ้า
              1.รักษาระยะห่างจากหน้าจอโทรศัพท์มือถือ
              กลุ่มGenติดจอ หรือในผู้ที่ต้องใช้สายตาจ้องหน้าจอโทรศัพท์มือถือเป็นเวลานาน ควรปรับระยะห่างระหว่างดวงตากับหน้าจอโทรศัพท์มือถือ รวมถึงการเลือกใช้โหมดแสงถนอมสายตา ที่ช่วยลดแสงสีฟ้าในหน้าจอโทรศัพท์มือถือลง และมีส่วนช่วยเลี่ยงการเกิดอาการตาล้าได้อีกด้วย
2.หาเวลาสำหรับการพักสายตาบ่อย ๆ
               กลุ่มGenติดจอ ที่ต้องจ้องหน้าจอโทรศัพท์มือถือทั้งวัน ควรดูแลสมองถนอมดวงตาด้วยการใช้สูตร 20–20–20 คือการหาเวลาพักผ่อนสายตาในทุก 20 นาที ด้วยการเปลี่ยนมุมมองจากหน้าจอมือถือ หันไปหาวิวรอบตัวในระยะไกลประมาณ 20 ฟุต เป็นเวลา 20 วินาที ก็จะมีส่วนช่วยลดอาการเมื่อยล้าของดวงตาเพื่อปกป้องสมองของเราได้
               3.ปรับแสงสว่างของสถานที่ให้เพียงพอ
              การปรับสภาพแสงภายในห้องนอน ห้องทำงาน ห้องนั่งเล่น เป็นวิธีป้องกันผลกระทบจากแสงสีฟ้าที่ดีอีกวิธีหนึ่ง และควรปรับระดับของแสงสว่างที่หน้าจอโทรศัพท์มือถือให้เหมาะสม เพื่อการมองหน้าจออุมือถือที่สบายตามากขึ้น
             4.รับประทานอาหารบำรุงสมอง เพื่อดูแลรักษาและป้องกันภาวะสมองพัง
เนื่องจากสมองต้องพึ่งพาสารอาหารจำเป็นจากอาหารในมื้อปกติทั้ง 5 หมู่ เพื่อดูแลและส่งเสริมการทำงานของสมองรวมไปถึงทุกส่วนในร่างกาย ทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต วิตามิน เกลือแร่ ฯลฯ เราจึงควรกินอาหารอย่างหลากหลายให้ครบ 5 หมู่ และเพิ่มเติมเสริมสารอาหารที่มีส่วนช่วยลดอาการล้าของสมอง เพิ่มการไหลเวียนเลือดเข้าสู่สมอง ช่วยเพิ่มความจำ และบำรุงสมอง ดังนี้

พรมมิ บำรุงสมอง เพิ่มความจำ บรรเทาอาการสมองล้า

พรมมิ (Bacopa) หรือ ผักมิ เป็นสมุนไพรที่มีคุณประโยชน์ต่อสมอง และนิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร ใช้กินเป็นผักลวกและจิ้มน้ำพริกกันอย่างแพร่หลาย ซึ่งนอกจากจะมีคุณค่าทางโภชนาการมากมายแล้ว พรมมิ ยังมีสรรพคุณในการบำรุงสมอง ช่วยให้มีสมาธิ ช่วยในการจดจำ โดยเฉพาะในทางการแพทย์อายุรเวทของอินเดียก็นำคุณประโยชน์ของพรมมิมาใช้ในเรื่องของการเพิ่มความจำ ฟื้นฟูความจำ บำรุงสมอง ด้วยเช่นกัน
ในประเทศไทย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้แนะนำว่า สมุนไพรพรมมิ มีสารออกฤทธิ์ที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของความจำ การตัดสินใจ ช่วยปกป้องเซลล์สมอง มีฤทธิ์ต้านความจำเสื่อม มีส่วนช่วยในเรื่องของการนอนหลับ และลดความวิตกกังวลได้ดี
การศึกษาในต้นพรมมิ และสารสกัดพรมมิ (Bacopa Extract) พบว่ามีสารสำคัญที่จัดอยู่ในกลุ่มซาโปนิน (saponins) โดยสารสำคัญที่ออกฤทธิ์หลัก คือ bacoside A มีการศึกษากลไกการออกฤทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับการปกป้องระบบประสาทและสมองของพรมมิ รวมถึงการศึกษาพิษวิทยาของสารสกัดพรมมิ และการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาอื่น ๆ ในพรมมิ ทั้งในระดับห้องทดลอง สัตว์ทดลองและการทดลองทางคลินิก (คน) โดยการวิจัยจากคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร พบว่าสารสกัดจากพรมมิ ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับผู้สูงอายุ โดยเพิ่มประสิทธิภาพการทรงตัว เพิ่มการตื่นตัวต่อสิ่งเร้า มีมาธิมากขึ้น เพิ่มความสามารถในการเรียนรู้และความจำ และไม่พบอาการพิษและภาวะข้างเคียงใดๆ ในอาสาสมัคร
จากการศึกษาพบว่าสารสำคัญในพรมมิมีคุณประโยชน์ต่อเซลล์ประสาทและสมอง เติมเต็มสมรรถภาพทางสมองและความจำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งยังมีผลการศึกษาวิจัยที่ยืนยันว่า พรมมิมีส่วนช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพในด้านความจำและการทำงานของระบบการเรียนรู้ทั้งในกลุ่มเด็ก วัยรุ่น วัยกลางคน และกลุ่มผู้สูงอายุที่เริ่มมีปัญหาทางการทำงานของสมอง โดยมีรายงานการศึกษาในเด็กสมาธิสั้น อายุ 6-12 ปื รับประทานสารสกัดจากพรมมิ มาตรฐาน วันละครั้ง ระยะเวลา 6 เดือน พบว่าเด็กมีประสิทธิภาพในการเรียนรู้ดีขึ้น [9]
การทดสอบฤทธิ์เพิ่มความจำในอาสาสมัครสุขภาพดีจำนวน 33 คน มีอายุเฉลี่ยเท่ากับ 41.6 ปี ทดสอบด้วยวิธีให้อาสาสมัครได้รับสารสกัดพรมมิ วันละ 2 แคปซูล เป็นระยะเวลา 90 วัน เปรียบเทียบกับยาหลอก ผลการทดสอบพบว่าความจำแบบ working memory (หรือความจำขณะทำงาน หมายถึงความจำซึ่งใช้ในการดึงข้อมูลมาใช้ในช่วงเวลาสั้นๆ ในขณะที่กำลังทำงาน) ของกลุ่มที่ได้รับสารสกัดพรมมิมีประสิทธิภาพที่ดีกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก และการประมวลผลข้อมูลมีความผิดพลาดลดลง [10]
ในอาสาสมัครที่มีภาวะสูญเสียความจำเนื่องจากอายุมาก (อายุ 55 ปี ขึ้นไป) ให้รับประทานสารสกัดพรมมิ วันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 12 สัปดาห์ พบว่าอาสาสมัครสามารถควบคุมความคิด และจิตใจได้ดีขึ้น ความจำตรรกะ (logical memory) และการเชื่อมโยงกระบวนการเรียนรู้ดีขึ้น แสดงว่าพรมมิสามารถช่วยฟื้นฟูการสูญเสียความจำที่มีสาเหตุมาจากอายุที่มากขึ้น [11]
พรมมิ ยับยั้งการทำลายเซลล์ประสาทและสมอง พรมมิอุดมไปด้วยสาร Bacoside ที่มีคุณสมบัติเป็นสารพฤกษเคมีที่มีคุณสมบัติช่วยต้านอนุมูลอิสระ และส่งเสริมการทำงานของระบบประสาท โดย Bacoside ในพรมมิมีส่วนช่วยยับยั้งเอนไซม์แอซิติลโคลีนเอสเตอเรส (Acetylcholinesterase) ที่เข้าไปทำลายเซลล์ประสาทและสมอง จึงช่วยส่งผลดีต่อความจำ การเรียนรู้ และการทำงานของสมอง [12] รวมทั้งสารบาโคไซด์ (Bacosides) ยังมีส่วนช่วยในการยับยั้งปฏิกิริยาของเยื่อหุ้มเซลล์และสารก่อโรคพรีออนโปรตีน (PrP) ทำให้สามารถลดความรุนแรงและการสะสมของโปรตีน เบต้า-อะไมลอยด์ (beta-amyloid) หนึ่งในสาเหตุหลักของการเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้ [13]
            พรมมิช่วยผ่อนคลายและบรรเทาความเครียด พรมมิช่วยบรรเทาและผ่อนคลายความเครียดจากการทำงาน ลดหรือคลายความวิตกกังวล เพราะสารสำคัญในพรมมิมีส่วนช่วยลดระดับของฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ที่เกี่ยวข้องกับความเครียดความกังวล โดยมีวิจัยตีพิมพ์ในวารสาร Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (2013) พบว่าผู้ที่รับประทานพรมมิเป็นประจำมีระดับคอร์ติซอลลดลง และมีอารมณ์ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด [14]
              พรมมิมีส่วนช่วยขยายหลอดเลือดในสมอง พรมมิมีส่วนช่วยในการขยายขนาดของหลอดเลือดในสมอง ทำให้เกิดการหมุนเวียนเลือดที่ดีขึ้น ส่งผลให้ออกซิเจนเข้าไปเลี้ยงสมองได้ดีขึ้น ทำให้เซลล์สมองแข็งแรงและทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ [15]
            พรมมิช่วยลดการอักเสบ การศึกษาพบว่าสารสกัดจากพรมมิสามารถยับยั้งการหลั่งของไซโตไคน์ (Cytokines) ที่ก่อให้เกิดการอักเสบ เช่น โปรตีน Tumor Necrosis Factor-alpha (TNF-α) ที่มีบทบาทในการกระตุ้นการอักเสบ และโปรตีน Interleukin-6 (IL-6) ที่มีบทบาทในควบคุมกระบวนการอักเสบ, การเจริญเติบโตของเซลล์เม็ดเลือด และการกระตุ้นการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน จากเซลล์ไมโครเกลีย ((Microglia) ที่เป็นเซลล์ภูมิคุ้มกันหลักที่อยู่ในระบบประสาทส่วนกลาง ทำหน้าที่กำจัดสิ่งแปลกปลอมและควบคุมสภาพแวดล้อมในสมองให้ปลอดภัย จึงทำให้ลดการเกิดการอักเสบเรื้อรังในระบบประสาทได้ [16]

โสมเกาหลี ผ่อนคลายสมอง ลดอาการสมองล้า บำรุงสมอง

            โสมเกาหลีมีประสิทธิภาพในการรักษาโรคทางระบบประสาทและสมอง เช่น โรคหลอดเลือดในสมอง อัลไซเมอร์ หรือความผิดปกติของระบบประสาทชนิดเฉียบพลันหรือชนิดเรื้อรังอื่น ๆ โดยรากของโสมเกาหลีมีสารสำคัญที่ชื่อว่า จินเซ็นโนไซด์ (Ginsenosides) ซึ่งเป็นสารกลุ่มไตรเทอร์ปินซาโปนิน (Triterpene Saponins) ทื่มีโครงสร้างทางเคมีหลากหลาย โดยมีมากกว่า 150 ชนิด และพบได้ในโสมเท่านั้น ที่สำคัญ มีคุณประโยชน์มากมายต่อสมองของเรา อีกทั้งยังมีส่วนช่วยลดภาวะเครียดออกซิเดชัน (Oxidative Stress) หรือมีส่วนช่วยป้องกันและบรรเทาความเสียหายของเซลล์ประสาทที่เป็นผลมาจากโรคหลอดเลือดสมองอีกด้วย
              มีผลการศึกษามากมายที่เกี่ยวข้องกับสมอง พบว่าเซลล์ประสาทและสมองมีแนวโน้มที่จะถูกทำลายโดยสารอนุมูลอิสระที่มาจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น จาการใช้ชีวิตประจำวันที่เสี่ยงต่อการได้รับมลพิษ การกินอาหารที่ไม่มีประโยชน์ ทำให้ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ การขาดวิตามินบี 12 และพบว่าสมองของคนเราเริ่มเกิดความเสื่อมจากวัย (Age related cognitive decline) โดยเริ่มตั้งแต่อายุเพียง 20 - 30 ปีเท่านั้น โดยเฉพาะกลุ่มคนวัยทำงาน และจากผลการศึกษาต่าง ๆ เหล่านี้ ทำให้ค้นพบความลับของสารสำคัญในโสมเกาหลี ดังนี้
              โสมเกาหลี ช่วยลดภาวะความเครียด สารจินเซ็นโนไซด์ ชนิด Rb1 ในโสม มีการส่งเสริมสมดุลของระบบประสาทโดยออกฤทธิ์ผ่านการทำงานของสารสื่อประสาทเซโรโทนิน (Serotonin) ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมอารมณ์ ความสุข และความวิตกกังวลในสมอง โดยช่วยลดภาวะความเครียดเรื้อรังในสมอง ส่งผลให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ [17]
              โสมเกาหลี ดีต่อระบบการเรียนรู้และการจดจำ สารจินเซ็นโนไซด์ชนิด Rb1 มีคุณสมบัติสำคัญในการส่งเสริมการทำงานของสมอง โดยช่วยต้านอนุมูลอิสระที่เป็นสาเหตุของความเสื่อมในเซลล์สมอง และส่งเสริมระบบประสาท Cholinergic ผ่านการเพิ่มระดับหรือประสิทธิภาพของสารสื่อประสาท อะเซทิลโคลีน (Acetylcholine) ซึ่งมีบทบาทหลักในการควบคุมกระบวนการเรียนรู้และความจำ [18] นอกจากนี้ยังมีรายงานว่าจินเซ็นโนไซด์ Rb1 มีฤทธิ์ช่วยลดความวิตกกังวล โดยเพิ่มระดับ GABA ในสมองส่วนหน้าของหนู ซึ่งทำให้สมองผ่อนคลายมากขึ้นและส่งผลดีต่อสมาธิและการประมวลผลข้อมูล [19]
              โสมเกาหลี ช่วยให้เลือดไปเลี้ยงสมองดีขึ้น สารจินเซ็นโนไซด์ ชนิด Rb1 ในโสมเกาหลี มีส่วนช่วยคลายกล้ามเนื้อที่ผนังหลอดเลือด ยับยั้งการแข็งตัวของผนังหลอดเลือด ส่งผลให้เกิดการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงสมองได้ดี มีส่วนช่วยในการป้องกันเซลล์ประสาทของสมองส่วน hippocampus จากภาวะการขาดเลือด (Ischemic) ได้อีกด้วย

วิตามินบี 12 เพิ่มประสิทธิภาพการจดจำ บำรุงระบบประสาทและสมอง

วิตามินบี 12 หรือโคบาลามิน (Cobalamin) เป็นวิตามินชนิดที่ละลายได้ในน้ำ มีแร่ธาตุโคบอลท์ (Cobalt) เป็นองค์ประกอบ โดยร่างกายมนุษย์ไม่สามารถสังเคราะห์วิตามินบี 12 ได้เอง เนื่องจากการขาดเอนไซม์ที่จำเป็นในการสร้างวิตามินชนิดนี้ ดังนั้นการได้รับวิตามินบี 12 ต้องมาจากแหล่งอาหารภายนอกหรือจากอาหารเสริม [22] ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะพบในอาหารจำพวก เนื้อสัตว์ ปลา ปู กุ้ง หอย ไข่ นม เครื่องในสัตว์ นม ผลิตภัณฑ์จากนม เป็นต้น ซึ่งวิตามินบี12 นั้น มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสังเคราะห์สารพันธุกรรม (DNA และ RNA) ซึ่งเป็นสารพันธุกรรมที่มีบทบาทในการแบ่งเซลล์และการเจริญเติบโตของร่างกาย รวมทั้งสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดงและเซลล์ต่าง ๆ ของร่างกาย สังเคราะห์โปรตีน ไขมัน และคาร์โบไฮเดรต มีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและสมอง โดยเร่งปฏิกิริยาสังเคราะห์ methionine เพื่อสร้างสารสื่อประสาทและการส่งสัญญาณประสาท หากขาดวิตามินบี 12 อาจมีอาการ ดังนี้ [6]
            - การทำงานของระบบประสาทผิดปกติ มีอาการสมองล้า การรับรู้ช้าลง หลงลืมได้ง่าย
              - มีอาการซีดจากภาวะโลหิตจาง หรือมีอาการตัวเหลือง
            - มีอาการชาตามปลายมือและปลายเท้า
              - มีอาการอ่อนเพลีย ไม่ค่อยมีแรง
            - มีความรู้สึกเบื่ออาหาร
              - เสี่ยงเป็นโรคทางระบบประสาทและสมองได้

[1] https://www.liveandfit.com/th/blog/นาฬิกาแห่งชีวิต-ไขรหัสลับสุขภาพ-ที่คุณอาจไม่รู้   นาฬิกาแห่งชีวิต Live & Fit ไขรหัสลับสุขภาพ ที่คุณ (อาจ) ไม่รู้
[2] https://samitivejchinatown.com/th/article/eyes-lasik/what-is-blue-light   บทความสุขภาพ / รู้จักแสงสีฟ้า (Blue Light) ภัยเงียบทำร้ายดวงตา เป็นอันตรายอย่างไร
[3] https://www.pobpad.com/แสงไฟจากหน้าจอ-ภัยเงียบ   ข้อมูลสุขภาพที่ครบถ้วนและเชื่อถือได้ / POBPAD
[4] https://science4youth.wordpress.com/2020/11/07/screen-time-and-the-effects-on-our-brains/ วารสารนักวิทยาศาสตร์เยาวชนนานาชาติ งานวิจัยวิทยาศาสตร์ที่ผ่านการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญสำหรับนักเรียน เขียนโดยนักเรียน
[5] https://www.pobpad.com/แสงไฟจากหน้าจอ-ภัยเงียบ    / แสงสีฟ้าจากหน้าจอ ภัยเงียบที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ / POBPAD
[6] https://www.liveandfit.com/th/blog/สมองล้า-ขี้ลืมบ่อย-เสี่ยงโรคสมองเสื่อม   สมองล้า ขี้ลืมบ่อย เสี่ยงโรคสมองเสื่อม
[7] https://today.line.me/th/v2/article/rmNgyBn   Gen Z ติดจอ กระทบสุขภาพจิตแต่เลิกไม่ได้
[8] https://www.thrivewellnessth.com/post/bluelight   ผลกระทบต่อการนอนหลับ ของแสงสีฟ้า จากมือถือ แท็บเลต
[9] Dave, U. P., Dingankar, S. R., Saxena, V. S., Joseph, J. A., Bethapudi, B., Agarwal, A., & Kudiganti, V. (2014). An open-label study to elucidate the effects of standardized Bacopa monnieri extract in the management of symptoms of attention-deficit hyperactivity disorder in children. Advances in mind-body medicine, 28(2), 10-15.
[10] Stough, C., Downey, L. A., Lloyd, J., Silber, B., Redman, S., Hutchison, C., & Nathan, P. J. (2008). Examining the nootropic effects of a special extract of Bacopa monniera on human cognitive functioning: 90 day double‐blind placebo‐controlled randomized trial. Phytotherapy Research, 22(12), 1629-1634.
[11] พิชานันท์ ลีแก้ว. (2555). บทความวิชาการ “พรมมิ สมุนไพรรักษาอาการความจำเสื่อม”. จุลสารข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, 29(3), 16-19.
[12] Logesh, R., & Sathasivampillai, S. V. (2023). A triterpenoid saponin bacoside-A3 from the aerial parts of Bacopa monnieri (L.) Wettst. with acetylcholinesterase enzyme combating Alzheimer's disease. South African Journal of Botany, 156, 177-185.
[13] Malishev, R., Nandi, S., Kolusheva, S., Shaham-Niv, S., Gazit, E., & Jelinek, R. (2016). Bacoside-A, an anti-amyloid natural substance, inhibits membrane disruption by the amyloidogenic determinant of prion protein through accelerating fibril formation. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Biomembranes, 1858(9), 2208-2214.
[14] Benson, S., Downey, L. A., Stough, C., Wetherell, M., Zangara, A., & Scholey, A. (2014). An acute, double‐blind, placebo‐controlled cross‐over study of 320 mg and 640 mg doses of Bacopa monnieri (CDRI 08) on multitasking stress reactivity and mood. Phytotherapy Research, 28(4), 551-559.
[15] Kamkaew, N., Paracha, T. U., Ingkaninan, K., Waranuch, N., & Chootip, K. (2019). Vasodilatory effects and mechanisms of action of Bacopa monnieri active compounds on rat mesenteric arteries. Molecules, 24(12), 2243.
[16] Nemetchek, M. D., Stierle, A. A., Stierle, D. B., & Lurie, D. I. (2017). The Ayurvedic plant Bacopa monnieri inhibits inflammatory pathways in the brain. Journal of ethnopharmacology, 197, 92-100.
[17] Liu, X., Wang, J., Wu, L., Wang, Y., Zhao, M. (2013). Ginsenoside Rb1 reduces anxiety-like behaviors and increases serotonin in brain regions. Behavioural Brain Research, 252, 63–72. https://doi.org/10.1016/j.bbr.2012.10.033
[18] Zhang, R., Liu, Z., Li, C., Hu, S. (2008). Ginsenoside Rb1 improves learning and memory by increasing acetylcholine levels in hippocampus. Brain Research, 1207, 189–193. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2008.02.080
[19] Liu, Y., Zong, X., Huang, J., Guan, Y., Li, Y., Du, T. & Zhang, Y. (2019). Ginsenoside Rb1 regulates prefrontal cortical GABAergic transmission in MPTP-treated mice. Aging (albany NY), 11(14), 5008.
[20] Li, W., Hu, Z., & Chen, M. (2015). Ginsenoside Rb1 protects hippocampal neurons from ischemic damage in a rat model of transient global cerebral ischemia. Phytotherapy Research, 29(3), 409–414. https://doi.org/10.1002/ptr.5209
[21] Wang, Q., Li, H., & Zhang, X. (2013). Protective effects of ginsenoside Rb1 on the ischemic brain: A potential role for mitochondrial function and oxidative stress. Brain Research, 1509, 40–48. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2013.03.040
[22] Devalia, V., & Mikhail, I. (2018). Vitamin B12 and its role in the brain: A review of the literature. Journal of Neurochemistry, 145(1), 1-13.

RECOMMENDED สินค้าแนะนำ