แพทย์แผนไทยมองว่า หลักการดูแลระบบขับถ่ายที่ไม่เป็นปกติตามที่กล่าวมาข้างต้นนั้น คือการเพิ่มน้ำในลำไส้ให้มีความชุ่มชื้นมากขึ้น ขับกากของเสียเก่า ๆ ที่ค้างในลำไส้ออกไป และบำรุงธาตุ ปรับสมดุลความร้อนในร่างกายด้วย “เหง้าโกฐน้ำเต้า สมุนไพรมีฤทธิ์ รู้เปิด รู้ปิด รู้ระบาย”

ใบมะขามแขกใช้ปรุงเป็นยาถ่ายหรือยาระบายได้ดี มีส่วนช่วยแก้อาการท้องผูกได้

ลูกสมอไทยที่มีรสเปรี้ยวและรสฝาดผสานกัน จึงมีสรรพคุณของรสเปรี้ยวช่วยในการระบาย (รู้เปิด) ตรงกันข้ามกับ รสฝาดช่วยระงับการขับถ่าย (รู้ปิด) โดยเป็นทั้งยาระบายและยาระงับการถ่าย แบบรู้เปิดรู้ปิดไปในตัว ช่วยให้มีช่วงเวลาของการระบายที่สบายท้อง และด้วยความพิเศษของสมอไทยที่มีหลายรส เมื่อกินสมอไทยอย่างเดียวจึงเท่ากับกินสมุนไพรหลายอย่าง รวมไปถึงนำมาใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ทั้งในรูปแบบเดี่ยวและใช้ร่วมกับสมุนไพรอื่น ๆ เพื่อเป็นตำรับยาชนิดต่าง ๆ ซึ่งในบางตำรับยา ส่วนผสมของสมอไทยที่มากน้อยก็มีผลต่อรสชาติของตำรับยานั้น ๆ เวลากิน