ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารคือ ผลิตภัณฑ์ที่ใช้รับประทานเพิ่มเติมจากมื้ออาหารหลัก อาจใช้เพื่อดูแลบำรุงสุขภาพ ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการแพทย์ หรือใช้รับประทานตามแต่ความต้องการของแต่ละบุคคล เช่น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อระบบขับถ่าย, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารประเภทโปรตีน, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบำรุงสมอง, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบำรุงกระดูก, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารดูแลผิวพรรณ, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อการควบคุมน้ำหนัก,ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับผู้ชาย, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับผู้หญิง, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับผู้สูงอายุ, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อสุขภาพองค์รวม

ทำไมต้องรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
ปัจจุบันการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อการดูแลสุขภาพมีบทบาทมากขึ้น ทั้ง ๆ ที่เราก็รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ เลือกรับประทานแต่ที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพทั้งนั้น และหาเวลาไปออกกำลังกายบ้าง หลีกเลี่ยงการใช้ชีวิตที่เสี่ยงต่อการทำร้ายสุขภาพ แต่ทำไมเรายังต้องการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ก็เพราะว่า...

1. คุณค่าทางโภชนาการในอาหารทั่วไปมีไม่เพียงพอ
ถึงแม้ว่าเราเลือกกินแต่อาหารที่มีประโยชน์ก็จริง แต่ปริมาณสารอาหารที่ได้รับ อาจยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายที่ควรได้รับต่อวัน ยกตัวอย่างเช่น นักโภชนาการ แนะนำให้กินเส้นใยอาหาร วันละประมาณ 25 - 30 กรัม แต่ในความเป็นจริงคนส่วนใหญ่กินอาหารที่มีเส้นใยเพียง 2 ใน 3 ของปริมาณที่ร่างกายต้องการเท่านั้น เพราะหากเราต้องกินผักเพื่อให้ได้ใยอาหารครบตามที่ร่างกายต้องการ เราต้องกินผักมากมายเพียงใด

และเมื่อก่อนที่อุตสาหกรรมอาหารจะได้รับความนิยมนั้น อาหารส่วนใหญ่ได้มาจากธรรมชาติ คุณค่าทางอาหารมีเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย แต่ปัจจุบันนี้ การเพาะปลูกเปลี่ยนไปในเชิงอุตสาหกรรมมากขึ้น เช่น การใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม โดยละเลยความสำคัญของแร่ธาตุและสารอาหารอื่น ๆ ที่จำเป็นสำหรับพืช การปลูกบนแปลงเดิมซ้ำ ๆ ทำให้ดินจืด สารอาหารในดินก็มีปริมาณลดลง รวมไปถึงการปลูกพืชที่ไม่ใช้ดิน อาจได้รับความนิยมมากขึ้น แต่สารอาหารในพืชย่อมมีอย่างจำกัดไปด้วย เมื่อเรารับประทานพืชผักที่มีปริมาณสารอาหารต่ำแล้ว เราจะได้รับสารอาหารที่เพียงพอได้อย่างไร

2. การเก็บรักษาและการปรุงแต่งอาหารทำให้คุณค่าของสารอาหารลดลง
การเก็บถนอมอาหาร การปรุงแต่งอาหาร ล้วนทำให้คุณค่าสารอาหารลดลง เช่น วิตามินและสารอาหารจำเป็น จะเสื่อมสลายตัวเมื่อเก็บไว้เป็นเวลานาน หรือเก็บรักษาผิดวิธี และเราทุกคนคงคุ้นชินกับวลีฮิต “กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” หรือคำเตือนว่าไม่ควรรับประทานอาหารดิบก็เพื่อให้เราได้รับประทานอาหารที่สะอาด ปลอดภัยจากเชื้อโรค แต่ด้วยขั้นตอนเช่นนี้ อาหารที่เรารับประทานจึงมักเป็นอาหารปรุงสุกโดยผ่านความร้อน ไม่ว่าจะเป็นการอบ ย่าง ทอด นึ่ง หรือการใช้ไมโครเวฟ ซึ่งเรารู้หรือไม่ว่าการทำเช่นนี้ จะลดปริมาณสารอาหารลงไปอย่างมาก เช่น ธาตุเหล็ก วิตามินบี วิตามินซี เกลือแร่ต่าง ๆ เป็นต้น

3. อาหารจานด่วนมีคุณค่าทางอาหารน้อย
วิถีการดำเนินชีวิตที่เร่งรีบ มีส่วนทำให้เราจำเป็นต้องรับประทานอาหารจานด่วนมากขึ้น ผักผลไม้ในมื้ออาหารลดลง หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูงยากขึ้น ปัญหาไขมันส่วนเกินหรือภาวะน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นกลายเป็นปัญหาหนักใจขึ้นทุกวัน

4. ลดความเสี่ยงจากสารพิษในอาหาร
ความสะอาดของพืช ผัก และผลไม้ที่จะรับประทาน คือสิ่งที่เราต้องคำนึงถึง โดยเฉพาะในปัจจุบันนี้ อุตสาหกรรมการเกษตรส่วนมากมักมีการใช้สารเคมี ปุยเคมี ยาฆ่าแมลงปราบศัตรูพืช ฯลฯ อย่างแพร่หลาย และเพิ่มความเสี่ยงจากการตกค้างของสารพิษในผลผลิตทางการเกษตรอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ยิ่งเรารับประทานผักผลไม้เยอะเท่าไหร่ ก็ยิ่งเสี่ยงต่อการรับเอาสารพิษเข้าสู่ร่างกายมากขึ้นจนก่อเกิดโทษต่อร่างกายมากกว่าจะได้รับคุณประโยชน์อย่างแน่นอน

5. ระบบทางเดินอาหารอ่อนแอและเปลี่ยนไป
มักเกิดปัญหากับผู้ที่อายุมากขึ้น หรือมีปัญหาในเรื่องการย่อยอาหาร อย่างเช่น ท้องผูก ท้องอืด หรือกรดเกินในกระเพาะเป็นต้น ภาวะเหล่านี้ล้วนรบกวนการดูดซึมของสารอาหาร ซึ่งนำมาสู่ภาวะพร่องสารอาหาร และการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสามารถช่วยเพิ่มเติมสารอาหารที่พร่องไป

6. เกิดความต้องการสารอาหารที่มากกว่าในสภาวะปกติของร่างกาย
คนไข้ในระหว่างการพักฟื้น คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ คุณแม่หลังคลอด เด็กในวัยเจริญเติบโต คนชรา ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคเรื้อรังต่าง ๆ ฯลฯ ล้วนต้องการสารอาหารที่มากกว่าในสภาวะปกติของร่างกายนั่นเอง

ยกตัวอย่าง สำหรับผู้สูงอายุคือผู้ที่จำเป็นต้องเสริมสารอาหารในทุกวัน เพราะด้วยวัยปกติของคนส่วนใหญ่สามารถเลือกรับวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายได้ โดยการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์หรือรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจำพวกวิตามินรวมต่าง ๆ เพื่อให้มีสุขภาพที่แข็งแรงได้ แต่เมื่ออายุเริ่มมากขึ้น ร่างกายจากที่เคยแข็งแรงก็เริ่มมีส่วนที่สึกหรอไปบ้างเป็นธรรมดา อาหารหรืออาหารเสริมที่คนหนุ่มสาวรับประทานกันนั้นก็ไม่ได้เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุเสมอไป อีกทั้งผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับผู้สูงอายุย่อมเข้าใจผู้สูงอายุ อาจจะด้วยอายุที่มากขึ้น ความอยากอาหารก็จะลดลง อันเนื่องมาจากการรับรู้รสสัมผัสในเรื่องของรสชาติและกลิ่นแย่ลง ยาบางชนิดมีผลต่อความอยากอาหาร สุขภาพฟันก็แย่ การเตรียมอาหารที่ยากลำบากขึ้น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับผู้สูงอายุโดยเฉพาะ ดูจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดในการเสริมสร้างสุขภาพของผู้สูงนั่นเอง

7. เกิดภาวะขาดสารอาหาร
มีปัจจัยมากมายที่ทำให้คนเราเกิดภาวะร่างกายขาดสารอาหาร เช่น การดื่มสุรา, การสูบบุหรี่, ความเครียดที่ทำให้เกิดอาการเบื่ออาหาร, คร่ำเคร่งกับการทำงานจนไม่มีเวลารับประทานอะไรเลย, นักเรียน นักศึกษา ที่กำลังเรียนหนัก, รับประทานอาหารไม่ครบมื้อในหนึ่งวัน ฯลฯ

8. การป้องกันคือการรักษาที่ดีที่สุด
เปรียบเสมือนการกินผลิตภัณฑ์เสริมอาหารให้เป็นยา อย่ารอเวลาให้เจ็บป่วยแล้วค่อยมารักษาจนต้องกินยาแทนอาหาร ซึ่งทุกวันนี้ เราจะเห็นคนใกล้ตัวเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคมะเร็ง ฯลฯ ก็เพราะเหตุผลตามที่กล่าวมาข้างต้น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจึงมีความจำเป็นอย่างมากในปัจจุบัน ทั้งในแง่ของการป้องกัน หรือการบำบัดโรคเรื้อรังต่าง ๆ อีกทั้งการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในการป้องกันและบำบัดมีความปลอดภัยสูง เนื่องจากเป็นสารอาหารที่มีตามธรรมชาติ และมีความจำเป็นสำหรับร่างกาย ต่างจากการใช้ยาซึ่งเป็นการรักษาที่ปลายเหตุ และอาจได้รับผลไม่พึงประสงค์จากยาได้อีกด้วย

ก่อนซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
ควรหมั่นศึกษาหาความรู้เอาไว้เสมอ เพราะทุกวันนี้มีผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมากมายสารพัด ซึ่งเราสามารถพิจารณาเลือกซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจากแบรนด์สินค้าที่น่าเชื่อถือ มีมาตรฐานการผลิตระดับสากล (ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน มักมีการใส่สารต้องห้าม หรือสารปนเปื้อนโลหะหนักที่อาจเกิดอันตราย) บรรจุภัณฑ์มีการแสดงฉลากถูกต้อง มีเลขทะเบียน อย. ชัดเจน (เพื่อการตรวจสอบผลิตภัณฑ์เสริมอาหารนั้นได้) มีข้อมูลโภชนาการบ่งบอกสาระสำคัญของส่วนประกอบอย่างถี่ถ้วน รวมไปถึงระบุข้อห้าม คำเตือน อะไรบ้างบนฉลาก

ที่สำคัญ ควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มี อย. เท่านั้น เพราะมีส่วนช่วยสร้างความมั่นใจได้ว่า ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่เราซื้อมา ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ที่มีหน้าที่ปกป้องและคุ้มครองสุขภาพประชาชนจากการบริโภคผลิตภัณฑ์สุขภาพ โดยผลิตภัณฑ์เสริมอาหารนั้น ๆ มีคุณภาพมาตรฐานและปลอดภัย มีข้อมูลวิชาการที่มีหลักฐานเชื่อถือได้และมีความเหมาะสม ไม่หลอกลวงผู้บริโภคอย่างเรานั่นเอง